ଘରେ ବସି ମତଦାନ କରିବେ ବୟସ୍କ ବ୍ୟକ୍ତି ଓ ଭିନ୍ନକ୍ଷମ
ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଭାରତୀୟ ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗ (ଇସିଆଇ) ୨୦୨୪ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ବୟସ୍କ ଓ ଭିନ୍ନକ୍ଷମଙ୍କ ପାଇଁ ହୋମ୍ ଭୋଟିଂର ସୁବିଧା ପ୍ରଦାନ କରିଛି। ୮୫ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ବୟସ୍କ ଓ ୪୦% ଭିନ୍ନକ୍ଷମ ଭିନ୍ନକ୍ଷମ ଭୋଟର ମାନେ ଏହି ବିକଳ୍ପ ଗୃହ ମତଦାନ ସୁବିଧା ପାଇପାରିବେ। ପ୍ରଥମ ଓ ଦ୍ବିତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ମତଦାନ ପାଇଁ ଏହି ବର୍ଗର ଭୋଟରମାନେ ମତଦାନ ଆରମ୍ଭ କରି ସାରିଛନ୍ତି।
ନିର୍ବାଚନ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତୀକରଣ ଏବଂ ଉପଲବ୍ଧତା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ଏବଂ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ଅଂଶଗ୍ରହଣକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ଦିଗରେ ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ। ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ୮୧ ଲକ୍ଷ ୮୫ରୁ ଅଧିକ ବୟସ୍କ ଭୋଟର ଏବଂ ୯୦ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଭିନ୍ନକ୍ଷମ ଭୋଟର ପଞ୍ଜୀକୃତ ହୋଇଛନ୍ତି।
(ଛତିଶଗଡ଼, ତାମିଲନାଡୁ ଓ ରାଜସ୍ଥାନରେ ୮୫ରୁ ଅଧିକ ବୟସ୍କ ଭୋଟର ହୋମ୍ ଭୋଟିଂ ସୁବିଧା ବ୍ୟବହାର କରି ମତଦାନ କରୁଛନ୍ତି)
ମୁଖ୍ୟ ନିର୍ବାଚନ କମିଶନର ରାଜୀବ କୁମାର, ନିର୍ବାଚନ କମିଶନର ଜ୍ଞାନେଶ କୁମାର ଏବଂ ଡ. ସୁଖବୀର ସିଂ ସାନ୍ଧୁ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ଯେ ବୟସ୍କ ଏବଂ ଦିବ୍ୟାଙ୍ଗମାନଙ୍କୁ ଗୃହ ମତଦାନ ସୁବିଧା ପ୍ରଦାନ କରିବା ଆୟୋଗର ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ଯତ୍ନ ଏବଂ ସମ୍ମାନର ଅଭିବ୍ୟକ୍ତି ଏବଂ ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନରେ ଏହାକୁ ଗ୍ରହଣ କରିବା ସମାଜ ପାଇଁ ଏକ ଉଦାହରଣ ସୃଷ୍ଟି କରିବ।
ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ନିର୍ବାଚନରେ ହୋମ୍ ଭୋଟିଂ ସୁବିଧା ପାଇଥିବା ଭୋଟରମାନେ ନିର୍ବାଚନ କମିସନଙ୍କ ପଦକ୍ଷେପ ପାଇଁ କୃତଜ୍ଞତା ଓ ସନ୍ତୋଷ ବ୍ୟକ୍ତ କରିଛନ୍ତି। ମତଦାନର ଗୋପନୀୟତା ବଜାୟ ରଖିବା ସହ ପୋଲିଂ କର୍ମଚାରୀ ଏବଂ ସୁରକ୍ଷା କର୍ମୀଙ୍କୁ ନିୟୋଜିତ କରି ଘରୁ ମତଦାନ ହୋଇଥାଏ। ଏହା ସହିତ ନିର୍ବାଚନ କମିଶନ ଏକ ଅଧିକ ସମାନ ଏବଂ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ଗଣତନ୍ତ୍ରକୁ ସୁଗମ କରିବା ଦିଗରେ ଆଉ ଏକ ନିର୍ଣ୍ଣାୟକ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଛନ୍ତି, ଯେଉଁଠାରେ ଶାରୀରିକ ସୀମା କିମ୍ବା ବୟସ ନିର୍ବିଶେଷରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ନାଗରିକଙ୍କ ସ୍ୱର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ।
ରାଜସ୍ଥାନର ଚୁରୁରେ ଗୋଟିଏ ପରିବାରର ୮ ଜଣ ଭିନ୍ନକ୍ଷମ ଭୋଟର ଭାରତର ନିର୍ବାଚନୀ ଗଣତନ୍ତ୍ରର ଶକ୍ତିକୁ ଦର୍ଶାଇ ହୋମ ଭୋଟିଂ ସୁବିଧା ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ। ଛତିଶଗଡ଼ର ବସ୍ତର ଓ ସୁକମା ଆଦିବାସୀ ଜିଲ୍ଲାର ୮୭ ବର୍ଷୀୟ ଇନ୍ଦୁମତୀ ପାଣ୍ଡେ ଓ ୮୬ ବର୍ଷୀୟା ସୋନମତୀ ବାଘେଲ ଘରେ ବସି ପୋଷ୍ଟାଲ ବାଲଟ୍ ବ୍ୟବହାର କରି ନିଜର ମତାଧିକାର ସାବ୍ୟସ୍ତ କରିବା ସହ ଏହି ସୁବିଧା ପାଇଁ ନିର୍ବାଚନ କମିଶନଙ୍କୁ କୃତଜ୍ଞତା ଜଣାଇଛନ୍ତି। ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ଗଡଚିରୋଲି ଜିଲ୍ଲାର ସିରୋଞ୍ଚା ସହରରେ ଦୁଇ ଜଣ ବୟସ୍କ ଭୋଟରଙ୍କୁ ଗୃହ ମତଦାନ ସୁବିଧା ଯୋଗାଇ ଦେବା ପାଇଁ ଇସିଆଇ ପୋଲିଂ ଟିମ୍ ୧୦୭ କିଲୋମିଟର ଯାତ୍ରା କରିଛନ୍ତି।
ଚୁରୁ ରାଜସ୍ଥାନର ପିଡବ୍ଲ୍ୟୁଡି ଭୋଟର
ଜୟସିଂ ନଗର, ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦେଶର ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ବିଆର ମିଶ୍ର ହୋମ୍ ଭୋଟିଂ ସୁବିଧାର ଉପଲବ୍ଧ କରି ଆନନ୍ଦ ପ୍ରକାଶ କରିବା ସହିତ ଏହି ପଦକ୍ଷେପର ପ୍ରଶଂସା କରିଛନ୍ତି ଏବଂ କହିଛନ୍ତି ଯେ ‘‘ଆପଣମାନେ ଯେଉଁ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି ତାହା ପ୍ରଶଂସନୀୟ ଅଟେ, ସେମାନେ ବହୁତ ଭଲ କାମ କରିଛନ୍ତି ଯେଉଁମାନେ ନିଜର କର୍ତ୍ତବ୍ୟକୁ ନିର୍ବାହନ କରିଛନ୍ତି ଯାହାକି ଅସାଧାରଣ ଅଟେ। ଯଦି ଏପରି ସମସ୍ତେ କରିବେ ତେବେ ଦେଶ ଗୌରବମୟ ହୋଇଯିବ।
ଦେଶର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସ୍ଥାନରେ ଯେଉଁଠି ହୋମ୍ ଭୋଟିଂ ଚାଲିଛି ସେଠାରେ ମଧ୍ୟ ସମାନ ଖବର ସାମ୍ନାକୁ ଆସୁଛି। ଏହି ପ୍ରଶଂସାପତ୍ରଗୁଡ଼ିକ କେବଳ ଏକ ଲଜିଷ୍ଟିକ୍ ସୁବିଧା ଭାବରେ ନୁହେଁ ବରଂ ଆମ ସମାଜର ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ଢାଞ୍ଚା ରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତୀକରଣ, ସହାନୁଭୂତି ଏବଂ ସଶକ୍ତୀକରଣର ପ୍ରତୀକ ଭାବରେ ଗୃହ ମତଦାନର ପରିବର୍ତ୍ତନକାରୀ ପ୍ରଭାବକୁ ସୂଚାଇଥାଏ। ଦେଶର ବିଶାଳ ଭୋଟର ତାଲିକାରେ ୮୫ ବର୍ଷୀୟ ବୃଦ୍ଧା ଓ ଭିନ୍ନକ୍ଷମଙ୍କୁ ଚିହ୍ନଟ କରିବା ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ଏକ କଠିନ କାର୍ଯ୍ୟ।
ୟୁପିର ୬-ମୁରାଦାବାଦ ପିସିର ରୁକ୍ମଣି ସିଂହ (୯୧ ବର୍ଷ) ଏବଂ ନଗିନା ପିସିର ସୁମିତ ଜୈନ
ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଲାଲ ଅଗ୍ରୱାଲ, ୯୫ ବର୍ଷ, ଅଲୱାର, ରାଜସ୍ଥାନ ଦିମାପୁର, ନାଗାଲାଣ୍ଡ
ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡର ଚମୋଲିରେ ହୋମ୍ ଭୋଟିଂ ସୁବିଧା ବ୍ୟବହାର କରୁଛନ୍ତି ବୟସ୍କ ଭୋଟର
ହରିଦ୍ୱାରରେ ୧୦୭ ବର୍ଷୀୟ ଧରମ ଦେବ ଏବଂ ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡର ଚମୋଲିରେ ମତଦାନ ପାଇଁ ପୋଲିଂ ଟିମ୍ ଯାଉଛନ୍ତି
(ବରିଷ୍ଠ ନାଗରିକମାନେ ଘରୁ ଭୋଟ୍ ଦେଉଛନ୍ତି: ସୌଜନ୍ୟ ସିଇଓ ରାଜସ୍ଥାନ)
ଅନ୍ୟ ଜଣେ ଭୋଟର ଶ୍ରୀ ମିତ୍ତଲ କହିଛନ୍ତି, ୮୫ ବର୍ଷରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବ ବୟସ୍କ ଆମ କୁ ଘରେ ଭୋଟ୍ ଦେବାର ସୁବିଧା ଦିଆଯାଇଛି ଏବଂ ଏହା ହେଉଛି ନିର୍ବାଚନ ବିଷୟରେ ସର୍ବୋତ୍ତମ କଥା। ଏଥିପାଇଁ ମୁଁ ବହୁତ କୃତଜ୍ଞ।
ହୋମ ଭୋଟିଂ ସୁବିଧା ବିଷୟରେ:
ମତଦାନ କେନ୍ଦ୍ରରେ ନିର୍ବାଚନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିବାରେ ବାଧାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଥିବା ଭୋଟରମାନଙ୍କୁ ସଶକ୍ତ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଗୃହ ମତଦାନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଏକ ପ୍ରଗତିଶୀଳ ପଦକ୍ଷେପ । ବିଶେଷ କରି, ଏହି ସୁବିଧା ଦୁଇଟି ପ୍ରମୁଖ ଜନସଂଖ୍ୟା ଗୋଷ୍ଠୀକୁ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଏ: 40% ବେଞ୍ଚମାର୍କ ଭିନ୍ନକ୍ଷମ ମାନଦଣ୍ଡ ପୂରଣ କରୁଥିବା ଭିନ୍ନକ୍ଷମ ବ୍ୟକ୍ତି (ପିଡବ୍ଲ୍ୟୁଡି) ଏବଂ 85 ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ବୟସର ବରିଷ୍ଠ ନାଗରିକ ଏଥିରେ ରହିଛନ୍ତି। ଭୋଟରଙ୍କ ଏହି ବର୍ଗକୁ ଏହି ବିକଳ୍ପ ସୁବିଧା ପ୍ରଦାନ କରି ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗ ନାଗରିକଙ୍କ ମତଦାନ ଅଧିକାର ଯେପରି ଶାରୀରିକ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଓ ଭିନ୍ନକ୍ଷମଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ନ ହୁଏ ତାହା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ସ୍ୱୀକାର କରିଛନ୍ତି। ଏହା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ଆୟୋଗର ଲକ୍ଷ୍ୟକୁ ବଜାୟ ରଖିଛି – ଯେପରି କୌଣସି ଭୋଟର ପଛରେ ରହିବେ ନାହିଁ ।
ଏହି ସୁବିଧା ପାଇବାର ପଦ୍ଧତି ସରଳ ତଥାପି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଟେ । ନିର୍ବାଚନ ବିଜ୍ଞପ୍ତି ପ୍ରକାଶ ପାଇବାର ୫ ଦିନ ମଧ୍ୟରେ ଯୋଗ୍ୟ ମତଦାତାମାନେ ଫର୍ମ ୧୨ଡି ପୂରଣ କରି ରିଟର୍ଣ୍ଣିଂ ଅଫିସରଙ୍କ ନିକଟରେ ଦାଖଲ କରିବେ। ପିଡବ୍ଲ୍ୟୁଡି ଭୋଟରମାନେ ସେମାନଙ୍କ ଆବେଦନ ସହିତ ଏକ ବେସଲାଇନ୍ ଭିନ୍ନକ୍ଷମ ପ୍ରମାଣପତ୍ର ଦାଖଲ କରନ୍ତି।
ଆବଶ୍ୟକ କାଗଜପତ୍ର ସରିବା ପରେ ଭୋଟରଙ୍କ ବାସଭବନରୁ ଫର୍ମ ୧୨ଡି ପୁନରୁଦ୍ଧାର ପାଇଁ ବୁଥ୍ ଲେଭେଲ ଅଫିସର (ବିଏଲ୍ଓ) ଦାୟୀ ରହିବେ। ଉତ୍ତରଦାୟିତ୍ୱ ଓ ସ୍ୱଚ୍ଛତା ବଜାୟ ରଖିବା ପାଇଁ ପ୍ରାର୍ଥୀମାନଙ୍କୁ ଏହି ଭୋଟରଙ୍କ ତାଲିକା ମିଳିଥାଏ; ଯଦି ସେମାନେ ଚାହିଁବେ, ସେମାନେ ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାର ତଦାରଖ କରିବା ପାଇଁ ଜଣେ ପ୍ରତିନିଧି ଚୟନ କରିପାରିବେ।
ଏହାପରେ ସୁରକ୍ଷା କର୍ମୀଙ୍କ ସହ ପୋଲିଂ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ଏକ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ଟିମ୍ ଭୋଟରଙ୍କ ବାସଭବନକୁ ଯାଇ ଭୋଟ୍ ସଂଗ୍ରହ କରିଥିଲେ। ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ କଥା ହେଉଛି, ଏହି ଗସ୍ତ ପୂର୍ବରୁ ଭୋଟରମାନଙ୍କୁ ଅବଗତ କରାଯାଏ, ଯାହା ଦ୍ୱାରା ସେମାନେ ସୁରକ୍ଷିତ ଏବଂ ଆରାମଦାୟକ ଢଙ୍ଗରେ ମତଦାନ ଅଧିକାର ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇପାରିବେ। ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଆହୁରି ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରିବା ଏବଂ ଉପଲବ୍ଧତାରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବା ପାଇଁ, ଭୋଟରମାନେ ସେମାନଙ୍କ ଘର ମତଦାନ ସୁବିଧା ସକ୍ରିୟ ଥିବା ଦିନଗୁଡ଼ିକ ବିଷୟରେ ଏସଏମଏସ ମାଧ୍ୟମରେ ବିଜ୍ଞପ୍ତି ମଧ୍ୟ ପାଇପାରିବେ । ସ୍ୱଚ୍ଛତା ପାଇଁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ଭିଡିଓଗ୍ରାଫି କରାଯାଇଛି।
ନିର୍ବାଚନ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ବଢ଼ାଇବା ପାଇଁ ଟେକ୍ନୋଲୋଜିର ଉପଯୋଗ କରିବା ପାଇଁ ନିର୍ବାଚନ କମିସନଙ୍କ ସମର୍ପଣକୁ ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ଦର୍ଶାଉଛି। ଡିଜିଟାଲ ବିଜ୍ଞପ୍ତିଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଭିଡିଓଗ୍ରାଫରଙ୍କ ନିୟୋଜନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ଅଭିନବ ସମାଧାନର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତି ଯୋଗ୍ୟ ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ଏବଂ ସ୍ୱଚ୍ଛ ମତଦାନ ଅନୁଭୂତିକୁ ସୁଗମ କରିଥାଏ । ୨୦୨୪ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ପାଇଁ ଭାରତ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଉଥିବା ବେଳେ ଗୃହ ମତଦାନ ପ୍ରଚଳନ ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗର ଅଂଶୀଦାର, ସମାବେଶୀ ନିର୍ବାଚନକୁ ବଜାୟ ରଖିବା ପାଇଁ ଅତୁଟ ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାର ପ୍ରମାଣ ଅଟେ।
