ଲୋକସଭାରେ ଆଗତ ହେଲା ସଂଶୋଧିତ ୱାକ୍ଫ୍ ବିଲ୍
ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ : ବୁଧବାର ବିବାଦୀୟ ୱାକ୍ଫ୍ (ସଂଶୋଧନ) ବିଲ୍ ଲୋକସଭାରେ ଆଗତ ହେବ।।ସହ ଏହା ଉପରେ ବ୍ୟାପକ ଆଲୋଚନା ହୋଇଛି। ରିପୋର୍ଟ ଅନୁସାରେ ଦୀର୍ଘ ସମୟ ଧରି ଆଜି ଏହା ଉପରେ ତର୍କ ବିତର୍କ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି। ବାଚସ୍ପତି ଓମ୍ ବିର୍ଲାଙ୍କ ଅନୁମତି କ୍ରମେ ଆଜି ସଂସଦରେ ସଂଶୋଧିତ ୱାକଫ୍ ବିଲ୍ ଆଗତ କରିଛନ୍ତି ସଂସଦୀୟ ଓ ସଂଖ୍ୟାଲଘୁ ବ୍ୟାପାର ମନ୍ତ୍ରୀ କିରଣ ରିଜିଜୁ। ଏହି ବିଲ୍ ପ୍ରଥମେ ୨୦୨୪ ଅଗଷ୍ଟ ୮ ତାରିଖରେ ଲୋକସଭାରେ ଉପସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହାକୁ ଏକ ଯୁଗ୍ମ ସାଂସଦୀୟ କମିଟି (ଜେପିସି) ଦାରା ସମୀକ୍ଷା କରାଯାଇ ଅନୁମୋଦନ ପାଇଁ ଏପ୍ରିଲ ୨, ୨୦୨୫ ରେ ଲୋକସଭାରେ ପୁନଃ ଉପସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଛି। ଲୋକସଭାରେ ବୁଧବାର କାର୍ଯ୍ୟଦିବସ ଆରମ୍ଭ ହେବାମାତ୍ରେ ଏହାକୁ ପ୍ରବଳ ବିରୋଧ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଦେଇଥିଲେ ବିରୋଧୀ। ତେବେ ବିରୋଧୀଙ୍କ ହୋହଲ୍ଲା ଏବଂ ପ୍ରବଳ ପାଟିତୁଣ୍ଡ ମଧ୍ୟରେ କିରଣ ରିଜିଜୁ ଏହି ବିଲ୍କୁ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି। ଏହି ଅବସରରେ ସେ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଛନ୍ତି ଯେ, ଏହି ବିଲ୍ ମୁସଲିମ୍ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଧାର୍ମିକ ବିଶ୍ୱାସକୁ କ୍ଷୁର୍ଣ୍ଣ କରେନାହିଁ। ଏହା କେବଳ ସମ୍ପତ୍ତି ପରିଚାଳନା ସହ ଜଡିତ। ଏଥିରେ କୌଣସି ମୁସଲିମ୍ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ସମ୍ପତ୍ତି ଛଡାଇ ନିଆଯିବ ନାହିଁ। ଆଲୋଚନା ପରେ ବିଧେୟକ ଉପରେ ଭୋଟିଂ କରାଯିବ ବୋଲି ସଂସଦୀୟ ବ୍ୟାପାର ମନ୍ତ୍ରୀ କିରଣ ରିଜିଜୁ କହିଛନ୍ତି। ୱାକଫ୍ ବୋର୍ଡଗୁଡ଼ିକ ଭାରତରେ ୧୯୧୩ ମସିହାରୁ ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନ ସମୟରେ ସ୍ଥାପିତ ହୋଇ ଇସ୍ଲାମିକ୍ ଅନୁଦାନ (ଓାକଫ୍) ପରିଚାଳନା କରିଆସୁଛନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ଏହାର ଅଧିକାର ଅତିକ୍ରମ ହେଉଥିବା ଅଭିଯୋଗ ଦୀର୍ଘ ଦିନ ଧରି ଉଠିଆସୁଛି। ନୂଆ ବିଲ୍ ଅନୁଯାୟୀ, ଓା୍ୱକଫ ଦାବିକୁ ଜିଲା କଲେକ୍ଟରଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କୁ ଯାଞ୍ଚ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ, ଯାହା ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପରିବର୍ତ୍ତନ। ଏହି ବିଲ୍ ଭାରତର ହଜାର ହଜାର ସମ୍ପତ୍ତି ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇବ, ଯାହା ପୂର୍ବରୁ ୱାକଫ୍ ବୋର୍ଡ ଦାରା ଦାବି କରାଯାଇଥିଲା। ଏହା ୱାକଫ ବୋର୍ଡଗୁଡ଼ିକର କ୍ଷମତାକୁ ସୀମିତ କରି ସରକାରୀ ସମ୍ପତ୍ତି ଉପରେ ଅଧିକ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଆଣିବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି। ଏହି ବିଲ ଏବେ ରାଜ୍ୟ ସଭାରେ ଉପସ୍ଥାପନ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଚାଲିଛି। ତେବେ ସଂଶୋଧିତ ୱାକଫ୍ ବିଲ୍କୁ ଅନେକ ସ୍ୱାଗତ କରିଥିବା ବେଳେ, ବିରୋଧୀ ଦଳଗୁଡ଼ିକ କିନ୍ତୁ ଏହାକୁ ମୁସଲିମ୍ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ସାର୍ଥ ବିରୋଧୀ ବୋଲି ଅଭିଯୋଗ କରିଛନ୍ତି। ତେବେ ସରକାରଙ୍କ କହିବାନୁସାରେ ଏହି ବିଲ୍ ଅନ୍ତର୍ଗତ ସରକାରୀ ସମ୍ପତ୍ତିକୁ ୱାକଫ ସମ୍ପତ୍ତି ଭାବେ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତାହା ୱାକଫ ସମ୍ପତ୍ତି ଭାବେ ବିବେଚନା କରାଯିବ ନାହିଁ। ସିଧାସଳଖ କହିଲେ ଏହି ସଂଶୋଧିତ ୱାକଫ୍ ବିଲ୍ ୱାକଫ୍ ବୋର୍ଡର ଅଧିକାରକୁ ସୀମିତ କରିଦେଇଛି। ପୂର୍ବରୁ ୱାକଫ୍ ବୋର୍ଡ ଏଭଳି ସମ୍ପତ୍ତି ଦାବି କରିବାର କ୍ଷମତା ରଖିଥିଲା। ସରକାରଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ଏସମ୍ପର୍କରେ କେତେକ ସ୍ପଷ୍ଟୀକରଣ ମଧ୍ୟ ଆସିଛି। ସରକାର କହିଛନ୍ତି, ସଂଶୋଧିତ ୱାକଫ୍ ବିଲ୍ ଆର୍ôଥକ ଦୁର୍ବଳ ବର୍ଗର ଉନ୍ନତି, ପରିଚାଳନାଗତ ସ୍ୱଚ୍ଛତା ଓ ମହିଳାଙ୍କ ଅଂଶଗ୍ରହଣ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେବ। ବିକାଶକୁ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରିବ। ଏହି ବିଲ୍ ମୁସଲମାନ ମହିଳାଙ୍କ ବିକାଶ ପାଇଁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି। ଦୁର୍ନୀତି ରୋକିବା ପାଇଁ ୱାକଫ୍ ରେକର୍ଡର ଡିଜିଟାଇଜେସନ୍ ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଛି। ୱାକଫ୍ (ସଂଶୋଧନ) ବିଲ୍ ୨୦୨୫ରେ ଅନେକଗୁଡ଼ିଏ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରାଯାଇଛି। ଏହି ସମସ୍ୟା ଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ରହିଛି ୱାକଫ୍ ସମ୍ପତ୍ତି ପରିଚାଳନାରେ ସ୍ୱଚ୍ଛତାର ଅଭାବ, ୱାକଫ୍ ଭୂମି ରେକର୍ଡ଼ର ଅସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସର୍ବେକ୍ଷଣ, ମହିଳାଙ୍କ ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ ଅଧିକାର ପାଇଁ ଅନୁପଯୁକ୍ତ ବ୍ୟବସ୍ଥା, ଅନୁପ୍ରବେଶ ସମେତ ବହୁ ଦିନରୁ ଚାଲିଆସୁଥିବା ମାମଲା ଇତ୍ୟାଦି। ସେହିପରି ବିଚାରାଧୀନ ମାମଲା ସଂଖ୍ୟା ୨୦୧୩ରେ ୧୦,୩୮୧ ଥିବା ବେଳେ ଏବେ ତାହା ୨୧,୬୧୮ କୁ ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଛି। ଏହା ସହିତ ସରକାରୀ ଜମିକୁ ୱାକଫ୍ ଘୋଷଣାକୁ ନେଇ ଅନେକ ବିବାଦ ମଧ୍ୟ ରହିଛି। ୱାକଫ୍ ସମ୍ପତ୍ତିର ଉପଯୁକ୍ତ ହିସାବ ଓ ଅଡିଟ୍ର ଅଭାବ ମଧ୍ୟ ଦେଖାଦେଇଛି। ୱାକଫ୍ ପରିଚାଳନାରେ ପ୍ରଶାସନିକ ଅପାରଗତା, ଟ୍ରଷ୍ଟ ସମ୍ପତ୍ତିର ଅନୁପଯୁକ୍ତ ବ୍ୟବହାର ଆଉ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ସମସ୍ୟା। ବିଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟରେ ୱାକଫ୍ ସମ୍ପତ୍ତି ଦାବିକୁ ନେଇ ବିବାଦ ଦେଖାଦେଇଛି, ଯାହା ଆଇନଗତ ଲଢ଼େଇ ଏବଂ ଗୋଷ୍ଠୀଗତ ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି କରିଛି। ୱାକଫ୍ (ସଂଶୋଧନ) ବିଲ୍, ୨୦୨୫ର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ଐତିହ୍ୟ ସ୍ଥଳଗୁଡ଼ିକର ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ସାମାଜିକ କଲ୍ୟାଣକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେବା ସହିତ ୱାକଫ୍ ସମ୍ପତ୍ତି ପରିଚାଳନାକୁ ସୁବ୍ୟବସ୍ଥିତ କରିବା। ସରକାର କହିଛନ୍ତି, ଗରିବଙ୍କ ପାଇଁ ୱାକଫ୍ (ସଂଶୋଧନ) ବିଲ୍ ୨୦୨୫ ରେ ଅନେକ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଛି। ଏହା ଅନ୍ତଗର୍ତ ଏକ ଡିଜିଟାଲ୍ ପୋର୍ଟାଲ୍ ୱାକଫ୍ ସମ୍ପତ୍ତିର ଚିହ୍ନଟ କରିବା ସହିତ ଏହାର ଉତ୍ତମ ତଦାରଖ ଓ ପରିଚାଳନା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବ। ଏହା ମଧ୍ୟ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରାଯିବ ଯେ ପାଣ୍ଠିର ବ୍ୟବହାର କେବଳ ଗରିବଙ୍କ କଲ୍ୟାଣକାରୀ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ପାଇଁ କରାଯାଉଛି। ମହିଳାଙ୍କ ଅଂଶଗ୍ରହଣରେ ସ୍ୱଚ୍ଛତାକୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ଏହି ସଂଶୋଧିତ ୱାକଫ୍ ବିଲ୍ର ଆଉ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ବିଶେଷତ୍ତ୍ୱ ରହିଛି। ଏହା ସହିତ ଏହି ବୋର୍ଡ଼ରେ ସିଆ ଓ ସୁନ୍ନି ସଦସ୍ୟଙ୍କ ବ୍ୟତୀତ ବୋହରା ଏବଂ ଅଘାଖାନି ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ଭଳି ପଛୁଆ ବର୍ଗର ମୁସଲମାନମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ସାମିଲ କରାଯିବ। ୱାକଫ୍ ଜମିର ଅପବ୍ୟବହାର ଏବଂ ବେଆଇନ ଦଖଲକୁ ରୋକିବା ଦ୍ୱାରା ୱାକଫ୍ ବୋର୍ଡ଼ର ରାଜସ୍ୱ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ, ଯାହାଦ୍ୱାରା ଏହା ସେମାନଙ୍କୁ କଲ୍ୟାଣକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମକୁ ସଂପ୍ରସାରଣ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ। ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା, ଶିକ୍ଷା, ଗୃହ ନିର୍ମାଣ ଏବଂ ଜୀବିକା ସହାୟତା ପାଇଁ ପାଣ୍ଠି ଆବଣ୍ଟନ କରାଯିବ ଯାହାଦ୍ୱାରା ଆର୍ôଥକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଦୁର୍ବଳ ବର୍ଗଙ୍କୁ ସହାୟତା ମିଳିବ ଓ ସେମାନେ ଏହାର ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଲାଭ ପାଇପାରିବେ। ନିୟମିତ ଅଡିଟ୍ ଏବଂ ଯାଞ୍ଚ ଆର୍ôଥକ ଶୃଙ୍ଖଳାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବ ଏବଂ ୱାକଫ୍ ପରିଚାଳନା ଉପରେ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ବିଶ୍ୱାସକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବ। ୱାକଫ୍ (ସଂଶୋଧନ) ବିଲ୍ ୨୦୨୫ରେ ୱାକଫ୍ ପ୍ରଶାସନ ପାଇଁ ଏକ ଧର୍ମ ନିରପେକ୍ଷ, ପାରଦର୍ଶୀ ଏବଂ ଉତ୍ତରଦାୟୀ ବ୍ୟବସ୍ଥା ରଖାଯାଇଛି। ଏହି ବିଲ୍ ହିତାଧିକାରୀଙ୍କୁ ସଶକ୍ତ କରି ଏବଂ ଶାସନରେ ସଂସ୍କାର ଆଣି ଦେଶରେ ୱାକଫ୍ ପ୍ରଶାସନ ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରଗତିଶୀଳ ଏବଂ ନିରପେକ୍ଷ ଢାଞ୍ଚା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବ। ୫୪୨ ସଦସ୍ୟ ବିଶିଷ୍ଟ ଲୋକସଭାରେ ଏନ୍ଡିଏର ୨୯୩ ସାଂସଦ ଥିବାବେଳେ ଏହି ବିଲ୍କୁ ବହୁମତରେ ପାରିତ କରିବା ପାଇଁ ବିଜେପି ସରକାର ଏବେ ସ୍ୱାଧୀନ ସଦସ୍ୟ ଓ ଅନ୍ୟ ଦଳର ସମର୍ଥନ ଯୋଗାଡ଼ କରିପାରେ। ତେବେ ଟିଡିପି, ଜେଡିୟୁ, ଚିରାଗ ପାଶ୍ୱାନଙ୍କ ଏଲ୍ଜେପି (ରାମବିଳାସ) ଆଦି ବିଜେପି କେତେକ ପ୍ରମୁଖ ସହଯୋଗୀ ଦଳ ବିଲ୍ର କେତେକ ଦିଗକୁ ନେଇ ପୂର୍ବରୁ ଭିନ୍ନମତ ପୋଷଣ କରିଥିଲେ। ତେବେ ଯୁଗ୍ମ ସଂସଦୀୟ କମିଟି ସେମାନଙ୍କ କେତେକ ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ଗ୍ରହଣ କରିନେବା ପରେ ସେମାନେ ସମର୍ଥନ ଦେବେ ବୋଲି ସୂଚନା ମିଳିଛି। ପ୍ରକାଶ, ଚଳିତ ବଜେଟ୍ ଅଧିବେଶନର ୨ୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ଆଲୋଚନାରେ ହିଁ ଏହି ବିଲ୍କୁ ଗୃହୀତ କରାଇବା ପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛନ୍ତି। ଅନ୍ୟପକ୍ଷେ ବିରୋଧୀ ଇଣ୍ଡିଆ ବ୍ଲକ୍ର ସମସ୍ତ ଦଳ ବିଲ୍ ବିରୋଧରେ ଭୋଟ ଦେବାକୁ ସର୍ବସମ୍ମତ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛନ୍ତି। ବିଲ୍ ଉପରେ ଆଲୋଚନା ପାଇଁ ଦୀର୍ଘ ୮ ଘଣ୍ଟାର ସମୟ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଇଛି।
