ଗ୍ରୀଷ୍ମଋତୁରେ ଋତୁରେ ରୁହନ୍ତୁ ସତର୍କ
ବର୍ତ୍ତମାନ ସମଗ୍ର ଓଡ଼ିଶାରେ ପ୍ରବଳ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ପ୍ରବାହ ଜାରି ରହିଛି। ଏହାର ପ୍ରଭାବ ଜନଜୀବନ ଉପରେ କିପରି ପଡିଛି ତାହା ବର୍ଣ୍ଣନା କରିବା ଅନାବଶ୍ୟକ। ତେଣୁ ଏଭଳି ସମୟରେ ଏ ନେଇ କେତେକ ବିଷୟରେ ଜନସାଧାରଣ ଜାଣିବା ନିହାତି ଦରକାର। ବିଶେଷଭାବରେ ଆମ ରାଜଧାନୀ ଭୁବନେଶ୍ୱରରେ ତାପମାତ୍ରା ଗତ କିଛିଦିନ ଧରି ୪୪ ଡିଗ୍ରୀରୁ ଅଧିକ ରହିବା ସହ ୪୬ ଡିଗ୍ରୀରେ ପହଞ୍ଚତ୍ ସାରିଲାଣି। ଏଥିଲାଗି ଜନସଚେତନତା ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇପଡ଼ିଛି।
ମଣିଷ ଶରୀର ଥଣ୍ଡା ଜଳବାୟକୁ ଯେପରି ସହ୍ୟ କରିପାରେ ଉତ୍ତପ୍ତ ଜଳବାୟୁକୁ ସେହି ପରିମାଣରେ ସହ୍ୟ କରିପାରେ ନାହିଁ। ଆମ ଶରୀରର ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ତାପମାତ୍ରା(core temperature) ସାଧାରଣତଃ ୩୬-୩୭ ଡିଗ୍ରୀ ସେଲ୍ସିୟସ। ଅର୍ଥାତ୍ ଏହି ଉତ୍ତାପରେ ଶରୀରର ସମସ୍ତ ଅଙ୍ଗପ୍ରତ୍ୟଙ୍ଗ, ଏନ୍ଜାଇମ, ହରମୋନ, ରକ୍ତ ଉପାଦାନ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଲବଣାଦି ଠିକ୍ ପ୍ରକାରେ କାମ କରିଥାଆନ୍ତି। ବାହାର ଉତ୍ତାପ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲେ ଆମ ଚର୍ମ ସହିତ ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ଅଂଶରୁ ତାପ ହ୍ରାସ ହୁଏ ନାହିଁ। ଏହା ହ୍ରାସ ହେବା ପାଇଁ ଅଧିକ ଝାଳ ନିର୍ଗତ ହୁଏ ଓ ତାହା ସହିତ ଜଳ ଓ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଉପାଦାନ ଯଥା-ସୋଡିୟମ, ପୋଟାସିୟମ, କ୍ଲୋରାଇଡ୍, ବାଇକାର୍ବୋନେଟ୍ ଇତ୍ୟାଦି କ୍ଷୟ ହୋଇଥାଏ। ସୋଡିୟମ ଆମର ବାହ୍ୟ କୋଷିକା ତରଳ ପଦାର୍ଥ ପାଇଁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଏବଂ ପୋଟାସିୟମ ହୃଦଯନ୍ତ୍ର (ହାର୍ଟ)ର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ପାଇଁ ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ।
ତେଣୁ ଜଳଶୁଷ୍କତା (dehy dration) ପାଇଁ ପାଣି ସହିତ ‘ଓଆର୍ଏସ୍’ ପିଇବା ଉଚିତ। ଏହା ପ୍ରାଣ ରକ୍ଷାକାରୀ। ସେହିପରି ସର୍ବଦା ଅତ୍ୟଧିକ ଖରାଠାରୁ ଦୂରେଇ ରହିବା ଉଚିତ। ଖରା ସହିତ ଜଳବାୟୁ ଅଧିକ ଜଳୀୟବାଷ୍ପଯୁକ୍ତ ହୋଇ ଗୁଳୁଗୁଳି ହେଲେ ତାହା ଅଧିକ କ୍ଷତିକାରକ ହୋଇଥାଏ।
ଆମ ଶରୀରର ତାପମାତ୍ରା ସାଧାରଣତଃ ମସ୍ତିଷ୍କର ନିମ୍ନ ଭାଗରେ ଥିବା ‘ହାଇପୋଥାଲାମସ୍’ (Hypothalamus) ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିଥାଏ ଏବଂ ଏହାର ଉତ୍ତାପ ସମ୍ବେଦନଶୀଳ। ଅତ୍ୟଧିକ ଉତ୍ତାପ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲେ ଏହାର କାର୍ଯ୍ୟ ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ। ସାଧାରଣତଃ ୩୭ ଡିଗ୍ରୀ ସେଲ୍ସିୟସରୁ ଅଧିକ ତାତି ରହିଲେ ଶରୀରରେ ଉତ୍ତାପଜନିତ ଲକ୍ଷଣ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥାଏ। ଯଦି ଏହି ତାପମାତ୍ରା ୪୨ ଡିଗ୍ରୀ ସେଲ୍ସିୟସରୁ ଅଧିକ ହୁଏ, ତେବେ ତାହା ଶରୀର ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ବିପଦପୂର୍ଣ୍ଣ। ଏଥିଯୋଗୁ ଆମେ ଆଉ କେତେକ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟଜନିତ ସମସ୍ୟାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥାଉ। ସେପରି କେତେକ ପ୍ରମୁଖ ସମସ୍ୟା ବିଷୟରେ ନିମ୍ନରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି।
ହିଟ୍ କ୍ରାମ୍ପ : ହିଟ୍ କ୍ରାମ୍ପ ସମସ୍ୟା ଦେଖାଦେଲେ ମାଂସପେଶୀରେ ଯନ୍ତ୍ରଣା, ଚାଲିବା ଓ କାମ କରିବାରେ କଷ୍ଟ ହୋଇଥାଏ। ଜଳ ସହିତ ସୋଡିୟମକ୍ଷମ ହେବା ଯୋଗୁ ଏପରି ହୋଇଥାଏ। ଏହି ସମୟରେ ଓଆର୍ଏସ୍ ଦ୍ରବଣ ଯଥେଷ୍ଟ ପରିମାଣରେ ପିଅନ୍ତୁ। ଏହାବ୍ୟତୀତ ଲେମ୍ବୁଲୁଣଯୁକ୍ତ ଥଣ୍ଡା ପାଣି ପିଅନ୍ତୁ ଏବଂ ଥଣ୍ଡା ସ୍ଥାନରେ ରୁହନ୍ତୁ। ତେବେ ଏଥିରୁ ଆରୋଗ୍ୟ ମିଳିଥାଏ।
ହିଟ୍ ସିଙ୍କୋପ୍ : ଅତ୍ୟଧିକ ଖରା ଯୋଗୁ କେତେକ ବ୍ୟକ୍ତି ଅଚେତ ହୋଇଯାଆନ୍ତି। ଏହାକୁ ‘ହିଟ୍ ସିଙ୍କୋପ୍’ କୁହାଯାଏ।
ହିଟ୍ ଏକଜର୍ସନ : ଏପରି ସମସ୍ୟା ୩୭ ଡିଗ୍ରୀ ସେଲ୍ସିୟସରୁ ୪୦ ଡିଗ୍ରୀ ସେଲ୍ସିୟସ ମଧ୍ୟରେ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଥାଏ। ଆମେ ଅତ୍ୟଧିକ ତାପଯୁକ୍ତ ପରିବେଶରେ ଦୀର୍ଘ ସମୟ ଧରି ରହି କାମ କଲେ ଏଭଳି ସମସ୍ୟା ଦେଖାଦେଇଥାଏ। ଏହାର ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ଓଆର୍ଏସ୍ ସହିତ ଶିରା ମଧ୍ୟ ଦେଇ ‘ଆର୍ଏଲ’ କିମ୍ବା ‘ଡିଏନ୍ଏସ୍’ କିମ୍ବା ‘ଏନ୍ଏସ୍’ ଦିଆଯାଇଥାଏ। ସ୍ଥଳ ବିଶେଷରେ ପ୍ରଥମ ୨୪ ଘଣ୍ଟାରେ ୫ ଲିଟର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସାଲାଇନ ଦରକାର ପଡିଥାଏ।
ଅଂଶୁଘାତ: ଅଂଶୁଘାତ(sun stroke/heat stroke) ହେଉଛି ସବୁଠାରୁ ଗୁରୁତର ତାତିଜନିତ ସମସ୍ୟା। ଏଥିଯୋଗୁ ମୁଣ୍ଡବ୍ୟଥା, ବାନ୍ତି, ମାଂସପେଶୀୟ ଯନ୍ତ୍ରଣା, ବାଚାଳତା, ଜଳଶୂନ୍ୟତା, ପରିସ୍ରା ହ୍ରାସ, ଶୁଷ୍କ ଚର୍ମ, କିଛି ଜାଣି ନ ପାରିବା, ପାଟି ଖନି ବାଜିଯିବା, ଅଚେତ ହୋଇଯିବା ଏପରିକି ସ୍ଥଳବିଶେଷରେ ଜୀବନହାନି ଘଟିଥାଏ। ଅଂଶୁଘାତ ଭଳି ଗୁରୁତର ସମସ୍ୟାଠାରୁ ନିଜକୁ ଦୂରେଇ ରଖିବା ଲାଗି ଆମେ ସତର୍କତା ଅବଲମ୍ବନ କରିବା ନିହାତି ଦରକାର। ତା’ସହ ଯଦି କେହି ଏଭଳି ସମସ୍ୟାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୁଅନ୍ତି ତେବେ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରଥମେ ଥଣ୍ଡା ଏବଂ ପବନ ଚଳପ୍ରଚନ ସ୍ଥାନକୁ ନେଇଯାଆନ୍ତୁ। କୁଲର କିମ୍ବା ଏସି ପରିବେଶରେ ରଖିଲେ ତାଙ୍କୁ ଟିକେ ଆରାମ ଲାଗିଥାଏ। ଯଦି ବାନ୍ତି ହେଉନି ତେବେ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମୟ ଅନ୍ତରାଳରେ ଓଆର୍ଏସ୍ ପିଇବାକୁ ଦିଅନ୍ତୁ। ଏହାଦ୍ୱାରା ଅଂଶୁଘାତଆକ୍ରାନ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଶରୀରରେ ଜଳୀୟ ଅଂଶ ଧୀରେ ଧୀରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ। ଯଦି ସେହି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଅବସ୍ଥା ଗୁରୁତର ଅଛି ଏବଂ ତାଙ୍କଠାରେ ଜଳୀୟ ଶୁଷ୍କତା ଅତ୍ୟଧିକ ଦେଖାଦେଇଛି ଏବଂ ବାରମ୍ବାର ବାନ୍ତି ହେଉଛି ତେବେ ତୁରନ୍ତ ନିକଟସ୍ଥ ହସ୍ପିଟାଲକୁ ନେଇଯାଆନ୍ତୁ। ସେଠାରେ ଆର୍ଏଲ/ ଡିଏନ୍ଏସ୍/ ଏନ୍ଏସ୍ ସାଲାଇନ୍ ଦିଆଯାଇ ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଇଥାଏ।
ବର୍ତ୍ତମାନ ଲଗାତର କିଛିଦିନ ହେବ ହାରାହାରି ତାପମାତ୍ରା ୪୦ ଡିଗ୍ରୀ ସେଲ୍ସିୟସରୁ ଅଧିକ ରହୁଛି। ତେଣୁ ଏହି ସମୟରେ ଯଦି ଅତି ଜରୁରୀ କାମ ନାହିଁ ତେବେ ବାହାରକୁ ନ ଯିବା ଭଲ। ଯେଉଁମାନେ ତାତି ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ନୁହନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କୁ ଏହା ଅଧିକ ବାଧିଥାଏ। ବୃଦ୍ଧା-ବୃଦ୍ଧ, ଶିଶୁ, ଗର୍ଭବତୀ, ଗୁରୁତର ପୀଡିତ ରୋଗୀ, ଡାଇବେଟିସ୍, ହୃଦ୍ରୋଗୀମାନେ ସହଜରେ ତାତିଜନିତ ରୋଗର ଶିକାର ହୋଇଥାଆନ୍ତି। ତେଣୁ ଏ ନେଇ ସତର୍କତା ଅବଲମ୍ବନ କରିବା ଦରକାର।
